13. Christusmonogram XP (chi-rho)

Eusebius van Caesarea (+300) schreef in zijn Kerkgeschiedenis o.a. over het  Leven van Constantijn.
In hoofdstuk 28 geeft Eusebius weer wat keizer Constantijn hem een kwarteeuw na dato heeft verteld over wat er voorafging aan de overwinning op zijn rivaal Maxentius (Slag bij de Milvische brug in het jaar 312).

Rond het middaguur had Constantijn met eigen ogen gezien dat er aan de hemel, nog boven de zon, het teken van een kruis stond, een kruis van licht. En daarbij een tekst die luidde: ‘Met dit teken zult u overwinnen’.

Bij de Latijnse schrijver Lactantius (10 jaar ouder dan Eusebius) is in De dood van de vervolgers, hoofdstuk 44, te vinden hoe dat teken eruit zag:

Constantijn kreeg in zijn slaap de raad om dat teken van de hemel aan te brengen op de schilden en zo de strijd aan te gaan. Hij deed wat hem was opgedragen en noteerde op de schilden de naam Christus door middel van de (Griekse) letter X (chi) en een verticale lijn daar doorheen die aan de top was omgebogen [als P = rho].

De Griekse lettercombinatie XP staat dus sinds Constantijn, de eerste christenkeizer, voor ‘Christus’. Omdat de letter P in de regel boven de letter X uit torent en weinig mensen weten dat deze letters beschouwd moeten worden als Griekse letters, wordt de P vaak beschouwd  als eerste letter en de X als laatste van het inderdaad ook christelijke begrip PAX = vrede.

Klik hier om terug te gaan naar "ramen in de absis".

Klik hier om terug te gaan naar de hoofdpagina van "Iconen en Symbolen".