Dorpskruis

Achtergrondinformatie over het Dorpskruis (uit: Wijkblad Overhoven, oktober 1994)

1. Oude situatie op de hoek: vroegere Dorpsstraat-Beekstraat
Vóór 1900 stond hier een klein houten kruis, met daarvoor een knielbankje. Het eigenlijke dorpskruis dateert uit het begin van deze eeuw en werd geschonken door de familie Honings, die er tegenover woonde. Zowel het kruis als het Corpus, de Christus-figuur, waren van hout. Onder aan het kruis was een nisje gemaakt. Hierin stond een oud Mariabeeldje. Het kruis zelf stond op een sokkel en erboven was een afdakje aangebracht. Dit alles stond weer in een aarden verhoging, omgeven door een gemetseld muurtje van een 70 centimeter hoog. Op het muurtje een zilveren schaal, waarop een bijdrage kon worden gedeponeerd, bestemd voor het onderhoud en de verzorging van het geheel. Deze schaal werd later ontvreemd. Boven aan het gemetseld muurtje was een ijzeren hek bevestigd van één meter hoog, voorzien van een draaihekje. Aan de buitenkant, vóór het kruis, was een offerblok aangebracht. Binnen de omheining stond op iedere hoek een lindeboompje, achter het kruis een grote wilde kastanjeboom. Het bloemperkje voor het kruis was reeds rijkelijk voorzien en werd goed verzorgd en onderhouden door “Fing aan het Kruuts”, mevrouw Hochstenbach. Na haar overlijden nam mevrouw Hellebrekers-Cremers dit van haar over.

Bracht men vroeger een overledene naar de kerk in Sittard, dan ging men eerst naar het dorpskruis. Ook later, toen Overhoven een eigen parochiekerk had, in de twintiger jaren, ging men hier langs op de tocht naar het kerkhof. Men bad vijf Onze Vaders en Wees Gegroeten en er werd van dragers gewisseld. Aan een haak, vastgemaakt aan het kruis, hing een lamp waarin men een kaars brandde. Deze bleef branden totdat men met de overledene vertrokken was. Op de terugweg van de begraafplaats naar Overhoven werd nog eens bij het kruis gebeden, nu voor de volgende overledene. Velen hebben zodoende gebeden voor hun eigen zielenrust. Voor de jaarlijkse Sacramentsprocessie werd bij het kruis een rustaltaar geplaatst. Men ging hier ook bidden voor regen en tegen ziekte.


2. Situatie op de hoek Heistraat – St. Jorisstraat
Met de wegverbetering werd, tot verdriet en ongenoegen van velen, in 1967 het kruis afgebroken. Daarna is het een hele periode zoek geraakt. Door speurwerk en inzet van velen werd het uiteindelijk teruggevonden en werd er een nieuwe plaats gevonden. In 1982 vond hier, aan de Heistraat, de inzegening plaats.

Zie onderstaande foto's van de inzegening van het dorpskruis in 1982 (hoek Heistraat - St. Jorisstraat).

(foto's: Beeldbank Stadsarchief Sittard-Geleen)

Vanwege het risico van vandalisme plaatste men hier een duplicaat van het oorspronkelijke dorpskruis. De heer Honings van de Heistraat draagt nauwgezet zorg voor onderhoud, voor de bijdragen daar gedeponeerd en voor het dag- en nacht branden van een kaars. Velen komen hier even bidden en met groot vertrouwen hun noden neerleggen aan het Kruis van Jezus. Deze intenties worden in de vieringen van het weekend mede opgenomen in de Voorbeden van de gehele Parochie gemeenschap.
CV De Narre opent bij het Dorpskruis haar jaarlijkse Carnaval. Een geldbedrag wordt overhandigd, bestemd voor het branden van een kaars in de loop van het jaar. Op Goede Vrijdag komen kinderen van iedere klas van onze basisschool bij het kruis bloemen leggen. Zo blijft het dorpskruis zijn betekenis behouden voor heel Overhoven.

Verbanne (Klach van ooze Leivenheer)

Ich bèn verbanne, ich bèn verplaatsj
Veur mich hauwe ze doe ònger dae boum gein plaatsj,
Woo ich jaore, jaore lank höb gestange,
Moosj ich weg, daen tied waas verangerd,
Dae boum, dae sjoone kònsjtaanjeleboum
Gouf mich ein besjötting, dat waas einen druim,
De kènjer die sjpeelden zoo òm mich bie,
Went ich ze zoug, dan vuilde ich mich blie,
Daen tied is verangerd, dat wis zich waal oet,
Presèsses die kòmme bie òs neit mee droet,
Ich waas ein obsjtakel in ’t modern verkeer,
Daoveur moosj ewech dae Leivenheer.
Wie oettrok de brònk in vol ornaat,
Waas bie mich de rösplaatsj, ’t rösaltaar,
De zaege die woort doe gegaeve bie mich,
De lente, de zoomer, de herfs, de wènjter,
Van die jaorgetieje hauw ich gein hinjer,
Sjtòrm, raege, sjnee, hagel,
Koosj ich heel gout ònger dae boum verdraage,
En woort van oos dörpke weier eemes veurgout weggedraage,
Dan bleef er effe sjtaon in den doodewaage,
Òm aan mich te vraoge: ,,Leivenheer,
Gedènk mich bie uch in ’t paradies deze keer”.


Zef Egger 

Het oorspronkelijke Corpus van het Dorpskruis heeft weer een plaats (uit: Wijkblad Overhoven, oktober 1994)

In vroeger dagen wanneer een overledene na de uitvaart in de kerk, werd uitgedragen naar het kerkhof, ging men eerst even naar het dorpskruis, stond even stil voor een groet en een gebed. Pas daarna zette men de tocht voort naar de laatste rustplaats. Er lag dus een band tussen het dorpskruis, een gestorven parochiaan en de nabestaanden van de overledene. Deze relatie wordt nu op een andere wijze weer in ere hersteld. Namelijk in de kerk hangt nu het oorspronkelijke dorpskruis met het nisje met Maria. Daarbij een paneel met de namen van de gestorvenen van het afgelopen jaar. Niet alleen zij, maar al onze dierbare gestorvenen van familie en parochie worden daar met ere herdacht. Voortaan zal tijdens de uitvaartviering de naam van de overledene worden bevestigd op dit paneel. Een jaar lang zal deze naam daar aanwezig blijven. Er is voor ieder het hele jaar door gelegenheid even naar deze gedachtenisplaats te gaan. Daar wat te bidden, te praten, een kaarsje op te steken of eventueel een bloemetje te zetten. Dankzij Thjeu Stelten die het kruis voor het Corpus heeft gemaakt en dankzij de inzet van de onderhoudsgroep van de kerk is dit gedenkplekje tot stand gekomen. Moge het een ereplaats zijn voor onze dierbare gestorvenen en evenzeer een plek van bemoediging voor ons allen.

Pastoor G. Leek (voor dit artikel is dankbaar geput uit: Kapellen en Kruisen door J. Wilms, H. Maassen & J. Nohlmans.

Actiepunt / Toevoegen: Link Memorie-Kapel en foto's Memoriekapel> Subpagina MemorieKapel

Kruis aan Heistraat in Overhoven herplaatst (2019)

De gemeente heeft in 2016 de gehele constructie van het houten kruis aan de Heistraat in Overhoven laten weghalen. Het dak was onveilig en de omgeving onderkomen. Het houten kruis was in 1982 ingewijd door pastoor Koppers en was aan een opknapbeurt toe. Het is toen van een nieuwe verflaag voorzien. Verder werd afgezien van het vrij plaatsen van het kruis en gekozen om het zwevend op te hangen aan de achterliggende muur. De dag vóór de wijkfeesten, zaterdag 15 juni 2019, overhandigde Arjan Krijntjes het herplaatste kruis symbolisch aan Ingrid Ruigt van het kerkbestuur.

Op de foto's de inzegening van het Dorpskruis (16 juni 2019)

Onderhoud van het Dorpskruis

In de parochie is een groep vrijwilligers actief die een aantal keren per jaar het onderhoud verzorgen van het dorpskruis. Het kruis wordt dan helemaal afgewassen, onkruid wordt weggehaald tussen de tegels, er worden nieuwe bloemen geplant in de bloembak voor het kruis en het struikgewas rondom het dorpskruis wordt gesnoeid. Alles wordt weer netjes gemaakt zodat het dorpskruis er weer verzorgd uitziet. Wij zoeken vrijwilligers die ons een aantal keren per jaar willen helpen bij het onderhoud van het dorpskruis. Heeft u interesse? U bent van harte welkom! Neem contact met ons op via dit contactformulier